Rak płuc – co trzeba o nim wiedzieć?

Nowotwory płuc są najczęściej występującymi nowotworami u mężczyzn. Stanowią one około 1/5 wszystkich zachorowań. W dalszej kolejności znajduje się rak gruczołu krokowego (13%), rak jelita grubego (12%) i rak pęcherza moczowego (7%).  Wśród kobiet największym zabójcą jest rak piersi, stanowiący ponad 1/5 zachorowań na nowotwory. Nowotwory jelita grubego są drugim co do częstości nowotworem u kobiet (10%). Rak płuca zajmuje trzecie miejsce (9%). W dalszej kolejności występują nowotwory trzonu macicy (7%), jajnika (5%), szyjki macicy, nerki, żołądka i tarczycy. Rak płuc nie boli, nie daje także swoistych objawów we wczesnym stadium. Jest nowotworem o wysokiej śmiertelności.

Specjaliści przewidują, że w 2029 roku rak płuc będzie dominował wśród wszystkich nowotworów pod względem liczby zachorowań. Obecnie nawet 90% zgonów spowodowanych przez tę chorobę ma ścisły związek z paleniem papierosów. Warto pamiętać, że narażone są na niego nie tylko osoby palące. Do tego grona należą również tzw. bierni palacze.

Ryzyko rozwoju raka płuc wzrasta wraz z wiekiem. Ten rodzaj nowotworu rzadko występuje u osób w wieku poniżej 50 lat. 75% zachorowań dotyczy osób w wieku powyżej 63 lat.

Przyczyny zachorowań na raka płuc:

  • aktywne palenie tytoniu (aż 95 proc. chorych to byli lub obecni palacze tytoniu),
  • bierne palenie tytoniu (jeżeli osoba niepaląca pozostaje w związku z palaczem, to ryzyko powstania u niej raka płuc jest do 30% większe niż w przypadku osoby pozostającej w związku z kimś niepalącym),
  • ekspozycja zawodowa na azbest i niektóre metale, krzemionkę oraz promieniowanie jonizujące (szczególnie narażenie na radon),
  • nadmierna ekspozycja na spaliny samochodowe pochodzące z silników diesla,
  • zanieczyszczenie powietrza w obszarach zabudowanych i objętych głęboką industrializacją,
  • czynniki genetyczne.

Objawy raka płuc:

  • uporczywy kaszel,
  • duszność,
  • nawracające infekcje płucne,
  • chrypka,
  • podwyższona temperatura,
  • osłabienie,
  • chudnięcie.

Profilaktyka

  • ograniczenie ekspozycji na dym tytoniowy,
  • unikanie w miarę możliwości czynników ryzyka, jak np. promieniowanie jonizujące,
  • rezygnacja z używania papierosów elektronicznych,
  • spożywanie antyrakowych warzyw z rodziny krzyżowych takich jak kapusta, kalafior, brokuł, brukselka, jarmuż,
  • dbanie o dostarczanie organizmowi odpowiedniej dawki magnezu, czy to w postaci naturalnej, czy suplementacji,
  • regularna aktywność fizyczna,
  • regularne badania płuc.

Najpierw rak atakuje miejscowo płuca. Niestety w Polsce w tak wczesnej fazie diagnozuje się zaledwie ok. 20 proc. przypadków (dane Krajowego Rejestru Nowotworów). To zdecydowanie za mało, zwłaszcza że u tych pacjentów można zastosować optymalną terapię, gwarantującą 75 proc. pacjentom przeżycie co najmniej 5 lat po rozpoznaniu choroby.

Jak podaje krajowy konsultant w dziedzinie onkologii prof. Maciej Krzakowski, w 2016 roku 47 proc. przypadków raka płuca wykryto w stadium rozsiania, czyli wtedy, gdy pojawiły się już przerzuty w odległych narządach, a 32 proc. – w tzw. stadium regionalnym, czyli gdy nowotwór zaatakował już pobliskie tkanki.